Η κρίση που μαστίζει τη χώρα μας άγγιξε όσο τίποτε τον κατασκευαστικό τομέα και τα συναφή επαγγέλματα. Η οικοδομική δραστηριότητα μόνο τον τελευταίο χρόνο έχει συρρικνωθεί με απώλειες της τάξης άνω του 50% τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Ο κλάδος μας, όπως θεσμικά εκπροσωπείται, δέχεται τα επακόλουθα της ύφεσης ανήμπορος αλλά και εν πολλοίς απρόθυμος να αντιδράσει. Μέσα στο όλο βεβαρυμμένο κλίμα, «περνούν» διατάξεις και νομοσχέδια που μας αφορούν άμεσα και που αλλάζουν άρδην τα δεδομένα τόσο στο επαγγελματικό μας πεδίο όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον που σχετίζεται μ΄αυτό, που επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την ήδη δυσμενή κατάσταση καθιστώντας πλέον τόσο το επάγγελμα όσο και τις δραστηριότητες που σχετίζονται μ΄αυτό, αβίωτες.
Ένα από τα πολλά που μέχρι τώρα έχουν θεσμοθετηθεί δίχως κάποια ουσιώδη αντίδραση, είναι και αυτό της περίφημης πλέον απελευθέρωσης των «κλειστών» επαγγελμάτων στα οποία συμπεριελήφθη και αυτό του Μηχανικού.
Tο επάγγελμα του μηχανικού όχι μόνο κλειστό δεν είναι, αλλά διάτρητο από όλες τις πλευρές, γεγονός που έχουμε αναλύσει πάρα πολλές φορές και που ως επακόλουθο έχει τον αθέμιτο ανταγωνισμό και τη δημιουργία συνθηκών «ζούγκλας» που ασφαλώς επηρεάζουν το τελικώς ζητούμενο. Την ποιότητα των κατασκευών και κατ΄επέκταση του δομημένου περιβάλλοντος.
Αντί λοιπόν η πολιτεία να διορθώσει τα κακώς κείμενα τα οποία της είναι ήδη γνωστά, εντάσσει το επάγγελμα αδιακρίτως στη μέγγενη της «δημοσιονομικής εξυγίανσης», με δυο μέτρα και δυο σταθμά.
Με το Ν. 3919/2011 «ρυθμίζει» τα των μηχανικών με τρόπο πραγματικά εκπληκτικό! Στα πλαίσια της μνημονιακής πολιτικής και δίχως να υπάρχει οποιαδήποτε αντιστοίχηση – αναλογία με τα ισχύοντα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, «ανοίγει» το επάγγελμα απελευθερώνοντας από τη μια τις αμοιβές των μηχανικών για τη μελέτη – επίβλεψη των ιδιωτικών αλλά και των δημόσιων έργων καταργώντας αντίστοιχα το κατώτερο όριο που μέχρι πρότινος ίσχυε και από την άλλη επειδή το γεγονός αυτό θα σήμαινε απώλειες φορολογικών εσόδων σε πολύ μεγάλο βαθμό αφού όλα τα «φορολογικά» ήταν συνδεδεμένα με το κατώτερο όριο των αμοιβών, ανεξαρτητοποιεί το φορολογικό σκέλος και το κατατάσσει σε άλλες ρυθμίσεις που αυξάνουν κατά πολύ τη φορολογητέα ύλη σε επίπεδο κρατήσεων οικοδομικής άδειας επιβαρύνοντας δυσανάλογα τον πολίτη.
Θέτει δηλαδή από τη μια, τόσο το μηχανικό όσο και τον πολίτη στη μέγγενη του «παζαριού» της αμοιβής μιας πνευματικής ουσιαστικά εργασίας που είναι η μελέτη του κτιριακού έργου και που σχετίζεται με την ποιότητα και την ασφάλεια του φυσικού αντικειμένου δηλαδή της ίδιας της κατασκευής και από την άλλη επιβαρύνει δυσανάλογα τον πολίτη, επειδή στο δημόσιο ταμεία πρέπει να μπουν έσοδα. Είναι η κλασική περίπτωση αντιμετώπισης ενός θέματος με δυο μέτρα και δυο σταθμά. Ανάλογα με το πώς μας βολεύει!
Από τις 2 Ιουλίου 2011 οπότε και τέθηκε σε ισχύ ο παραπάνω Νόμος, πολυετείς αγώνες και κατακτήσεις του κλάδου μας που ουδεμία βέβαια σχέση έχουν με προνόμια σε σχέση με άλλες επαγγελματικές τάξεις αλλά με τη διασφάλιση των ελάχιστων συνθηκών αξιοπρεπούς άσκησης του επαγγέλματος, πάνε περίπατο.
Εφεξής, η μελέτη και η επίβλεψη ενός κτιριακού έργου τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, γίνεται είδος εμπορεύσιμο, διαπραγματεύσιμο δίχως όρους και κριτήρια, υποκείμενο στους κανόνες της αγοράς που φυσικά θα κατασπαράξουν τον πιο αδύναμο κρίκο. Το μικρομεσαίο μηχανικό και το νέο επιστήμονα που θα παραμείνουν παραγκωνισμένοι και αδύναμοι να αντιδράσουν στις νέες διαμορφούμενες ανιστόρητες συνθήκες.
Και βέβαια όλο αυτό το σκηνικό είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των μεγαλογραφείων και των εταιριών που σε λίγο καιρό θα καθορίζουν τα πάντα. Τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα. Το επάγγελμα οδηγείται σε συνθήκες ζούγκλας.
Το ερώτημα είναι τι κάνουμε ή τι κάναμε εμείς για όλα αυτά.
Σε κεντρικό επίπεδο προσπαθούμε εδώ και μήνες σαν ΤΕΕ να χρυσώσουμε το χάπι επεξεργαζόμενοι διατάγματα που κατόπιν εορτής, δυνητικά και πάντοτε στη θεωρία (που δυστυχώς δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα) θα έθεταν κάποιες δικλείδες ασφαλείας. Η πρακτική αυτή οδηγεί στο πουθενά. Η ζημιά έχει ήδη γίνει στην πραγματικότητα χωρίς αντίσταση όσο και αν οι γωνίες λειανθούν. Έχουμε εν πολλοίς υποταγεί. Και είναι κρίμα. Για το θέμα αυτό έχει ξεσπάσει πόλεμος των μέχρι πρότινος «συνεργαζόμενων δυνάμεων» ΠΑΣΚ και ΔΚΜ για το ποιος μειοδότησε και ποιος πλειοδότησε. Υποκρισία άνευ ορίων ενόψει πιθανής αλλαγής σκηνικού στα ευρύτερα πολιτικά δρώμενα. Ας όψονται όσοι αρέσκονται στα διαφόρου είδους εκλογομαγειρέματα και αντίστοιχες ευκαιριακές «συμμαχίες» εφαρμόζοντας κατά το δοκούν το σαθρό θεσμικό πλαίσιο του ΤΕΕ.
Σε τοπικό επίπεδο είναι καλύτερα να μην επεκταθούμε παρά μόνο να ερωτηθούμε που πήγαν άραγε οι συγκεντρώσεις, οι απεργιακές κινητοποιήσεις, η ενεργοποίηση των μελών μας, οι παντεχνικές συγκεντρώσεις, ο πυρετός των διαβουλεύσεων σε τοπικό και πανελλήνιο επίπεδο και εν γένει η αγωνιστική ετοιμότητα που επιδεικνύαμε μέχρι πρότινος; Η απάντηση δική σας. Το συγκεκριμένο μέτρο (όπως και πολλά άλλα τρέχοντα μεγάλα ζητήματα), παρά τις παροτρύνσεις μας, ουδέποτε συζητήθηκε στα όργανα διοίκησης του φορέα μας και ως εκ τούτου ουδέποτε εναντιωθήκαμε στην προοπτική εφαρμογής του (μη μας πείτε ότι η «συμβολική κατάληψη της πολεοδομίας» που έγινε για μερικά λεπτά λίγους μήνες πριν, ήταν κινητοποίηση). Και είναι δυο φορές κρίμα.
Μετά από πίεση των λοιπών νησιωτικών περιφερειακών τμημάτων (θεσμός που δημιουργήσαμε στη Ρόδο το 2003), έγινε συνάντηση κεντρικού ΤΕΕ και νησιωτικών περιφερειακών τμημάτων ΤΕΕ στην Αθήνα στις 14 και 15 Ιουλ. 2011 προκειμένου να συζητηθούν μαζί με το συγκεκριμένο και άλλα θέματα όπως η ανεργία κλπ. Τα συμπεράσματα ισχνά. Η δε συνέχεια περισσότερο ισχνή όταν στην συνεδρίαση της κεντρικής αντιπροσωπείας του ΤΕΕ που επακολούθησε στις 16 – 17 Ιουλ. 2011 με θέμα την ανεργία και τη δεινή θέση που έχει περιέλθει ο κλάδος, σε κάποια φάση τη συνεδρίασης προκλήθηκε τεχνητή έλλειψη απαρτίας προκειμένου να μην καταψηφισθεί η ακολουθούμενη πολιτική σε σχέση με τα προαναφερθέντα.
Δυστυχώς σταδιακά εκλείπει το βήμα διαλόγου και η συνοχή του κλάδου.
Μετά από όλα αυτά το θέμα συζητείται (;) για πρώτη φορά σε τοπικό επίπεδο στη συνεδρίαση της Δ.Ε. στις 19.7.2011. Κατόπιν εορτής και πιθανότατα υπό τύπο ενημέρωσης. Η συζήτηση αυτή δεν έχει νόημα αφού το μόνο που μπορεί να συζητηθεί αυτή τη στιγμή είναι με ποιο τρόπο θα υπολογίζονται τα φορολογικά και όχι το γεγονός αυτό καθεαυτό δηλαδή η κατάργηση του κατώτατου ορίου αμοιβών που έχει ήδη θεσπισθεί με το Ν 3919/11 και ισχύει από 2.7.2011. Να συζητήσουμε δηλαδή με ποιο τρόπο θα «χρυσώσουμε το χάπι» στους συναδέλφους επεξεργαζόμενοι δυνητικά σενάρια για το διαιτητικό ρόλο του ΤΕΕ στην όλη διαδικασία ή να ζητήσουμε αναστολή του Νόμου μέχρι να ρυθμισθούν λεπτομέρειες. Ενέργειες που αποτελούν προπέτασμα καπνού, είναι παρεμπίπτουσας φύσεως και δεν μας αφορούν.
Τελειώνοντας επισημαίνουμε ότι δεν πραγματοποιούνται πλέον συναντήσεις ΤΕΕ και περιφερειακών τμημάτων ΤΕΕ, ένας θεσμός που δημιουργήθηκε 25 χρόνια πριν, καθιερώθηκε, καταξιώθηκε, βοήθησε στη συνοχή του κλάδου και επί πλέον αναδείκνυε τοπικά προβλήματα στο μέρος που γινόταν (στη Ρόδο έγινε το 2003). Ο φορέας μας μεταλλάσσεται. Η περιφέρεια περιθωριοποιείται και οι ομόκεντροι κύκλοι επανέρχονται στο προσκήνιο. Και είναι τρεις φορές κρίμα.
Στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, ίσως ήρθε η ώρα να εξετάσουμε στα σοβαρά το ενδεχόμενο δημιουργίας ταμείου αλληλεγγύης των μηχανικών έτσι ώστε να βοηθούνται κατά κύριο λόγο οι νέοι συνάδελφοι, πρόταση που κατατέθηκε από το ΤΕΕ τμ. Ανατολικής Κρήτης.
Το κείμενο αυτό κατατέθηκε στο ΤΕΕ Δωδ/σου την 19.7.2011
